این سوال برای اکثریت مردم پیش می‌آید که آیا واقعاً می‌شود خلاقیت را به کودکان دوزبانه آموزش داد؟

در پاسخ باید گفت: خلاقیت را نیز مانند تمامی حرفه‌ها وهنرهای دیگر می‌توان به کودک دوزبانه آموزش داد؛ به شرط آنکه در محیط مناسب، مربی خوب و شاگردی پرشور حضور داشته باشد. خلاقیت، هنری است نهفته در اعماق وجود انسان که با تلاش فرد و آموزش دیگران شکوفا می‌شود. و می‌توان آن را پله به پله و قدم به قدم در عرصه وجود و ظهور آورد. و روز به روز، درخشندگی و شفافیت آن را نمایان ساخت. بسیاری از علمای روانشناسی و تعلیم و تربیت بر این باورند که خلاقیت را می‌توان در مدرسه به کودکان دوزبانه یاد داد.

«گوردن» (۱۹۶۱)، «گانیه» (۱۹۸۴)، «گیلفورد» (۱۹۸۷)، «تورنس» (۱۹۹۸)، پژوهش‌هایی در این زمینه انجام داده‌اند و به آموزش خلاقیت معتقد هستند.

«گانیه» خلاقیت را نوعی حل مسأله می‌داند.

«گیلفورد» ویژگی مهم خلاقیت را واگرا بودن آن (سیالی، انعطاف پذیری و تازگی) می‌داند.

«تورنس» در جدیدترین تعریف خود، خلاقیت را فرآیند حس کردن مشکلات و مسائل، شکافتن اطلاعات عناصر گمشده، چیزهای ناجور، حدس زدن و فرضیه سازی درباره ی این نواقص و ارزیابی و آزمون این حدس‌ها و فرضیه‌ها، تجدید نظر کردن و دوباره آزمودن آنها و بالاخره انتقال نتایج می‌داند.

تعریف «تورنس» طیف کاملی است از آنچه که خلاقیت را در برمی‌گیرد. تا مدتی پیش عده زیادی از محققان عقیده داشتند که خلاقیت امری فطری و موروثی است. به همین سبب تصور بر این بود که مردم باید به دانشمندان و هنرمندان خلاق ارج بگذارند و موجباتی فراهم آورند که استعدادهای آنان بارورتر گردد.

خوشبختانه بر اثر تحقیقات علمی دامنه داری که در زمینه خلاقیت انجام شده و نتایجی که از آن به دست آمده است عقاید در حال تغییر است.

اکنون معلوم شده است که استعداد خلاقیت در همه کودکان دوزبانه با شدت و ضعف مختلف وجود دارد و می‌توان آن را بر اثر آموزش، رشد و گسترش داد و شکوفا کرد. طرفداران این نظریه معتقدند در تکوین یک رفتار خلاق، محیط نقش اساسی دارد.

در صورتی که مخالفان این عقیده، نقش محیط را نفی می‌کنند و می‌گویند کودک دوزبانه ای که رفتاری خلاق دارد خصوصیات خود را در هر جا که باشد نشان می‌دهد و محیط نمی‌تواند در آن نقشی داشته باشد.

لازمه آموزش دادن خلاقیت به کودکان دوزبانه و افراد مختلف، داشتن معلمی خلاق است و محیطی مناسب و آرام که موجبات یورش فکری را در آموزندگان فراهم آورد.

بنابر تحقیقات انجام شده می‌توان دریافت:

۱-هر کودک دوزبانه می‌تواند خلاقیت خود را بهبود بخشد.

۲-آموزش گروهی، مؤثرتر است.

۳- برتری تحقیقات و آموزش گروهی چندین دلیل دارد:

– وسعت معلومات، تصورات و تجارب چند نفر، بیشتر از وسعت معلومات یک نفر است.

– نظری که یکی از اعضای گروه ارائه می‌دهد، نقطه آغازی است که خلاقیت دیگر را برانگیزد. این همان بهره‌وری متقابل است.

– یک گروه بیش از افراد تشکیل دهنده آن دست به اقدامات احتمالی و خطرناک می‌زند. تجارب انجام شده در ایالات متحده آمریکا، این امر را ثابت کرده است که پاسخ خلاق، پاسخی است که از احتمال و خطر بیشتری برخوردار می‌باشد.

۴-آموزش به تمام شخصیت آدمی مربوط می‌شود: آموزش روح و تربیت جسمانی.

۵-کودک دوزبانه باید واقعیت‌ها و تجارب جدید را بپذیرد.

۶- کودک دوزبانه خود را بشناسد و قبول کند.

۷-پشتکار داشتن را یاد بگیرد.

۸- انعطاف پذیری درونی خود را گسترش دهد.

۹-انتقال از یک حالت یا احساس به یک تصور.

در اینجا مراد بیان ویژگی و منش خاص یک شخص یا یک وضعیت است: اگر «پل» یکی از رنگ‌ها بود چه رنگی می‌شد؟… اگر یک کشور بود؟ یک حیوان بود؟.. دوره تاریخی؟…

۱۰-انتقال از یک احساس به مرحله‌ی عمل.

۱۱-سمبولیسم بین دو وسیله‌ی توجیه.

منظور از عبارت بالا، این است که موسیقی مخصوصی به طریق آهنگ رقص بیان شود؛ آهنگ مخصوصی به صورت گرافیک نشان داده شود.

۱۲-کودک دوزبانه باید بتواند پیش برود و ابداع کند.

کودک دوزبانه ی خلاق کسی است که بین پدیده‌های ظاهری بی‌ربط، روابطی ایجاد می‌کند: مانند ساختار اتم و سیستم خورشیدی.

متأسفانه ما اغلب به اندازه کافی تسلیم تسلسل افکار خود نمی‌شویم؛ بلکه سعی می‌کنیم فکر خود را کنترل کنیم و آن را برای خود حفظ کنیم. برخورداری از استعداد بیان فکر و اظهار نظر نوعی تکنیک خلاق به شمار می‌رود.

۱۳-هرقدر امکان داشته باشد محیط خود را تغییر دهد.